طبیعیات دانشنامه علایی

توضیحات

طبیعیات دانش‌نامه علائى، به زبان فارسى، توسط بوعلى سینا و به درخواست علاء‌الدوله ابوجعفر محمد بن دشمنزیار بن کاکویه از بنى کاکویه، تألیف شده است. بخش طبیعیات، یکى از بخش‌هاى پنج‌گانه دانش‌نامه است، زیرا دانش‌نامه علائى در پنج بخش منطق، طبیعیات، علم هیئت، علم موسیقى و علم الهى تألیف گردیده است که منطق، طبیعیات و الهیات توسط خود بوعلى نوشته شده و ما بقى بعد از رحلت وى توسط شاگردش ابوعبید جوزجانى و با استفاده از آثار خود شیخ الرئیس، تکمیل شده است. مؤلف، از آن‌جایى که طبیعیات را در ادامه بخش‌هاى قبلى آورده است، لذا هیچ مقدمه و خطبه‌اى در آغاز این بخش وجود ندارد. شیخ الرئیس، این قسمت دانش‌نامه را با بحثى از جوهر و عرض آغاز مى‌نماید و اقسام عرض را بیان مى‌کند و عهده‌دار شناخت حالات گوناگون بخشى از هستى را، دو علم طبیعى و ریاضى مى‌داند. اولى، از حالاتى سخن مى‌گوید که تصورشان همراه با ماده است و دومى از حالاتى بحث مى‌کند که در وهم از ماده جدایند و …