زرتشت سیاستمدار یا جادوگر

درباره کتاب

زرتشت پس از این‌که خداوند را هستی‌بخش «اهورا» همه دانا «مزدا» و دادگر «اَشا» معرفی می‌کند، ۶ فروزه بنیادی دیگر برای خداوند برمی‌شمارد و همچنین می‌گوید که پرتویی از این فروزه‌ها در آدمی نیز موجود است.در حقیقت انسان کامل زرتشت با رسیدن به این فروزه‌های مینوی معنی می‌گیرد…

زمانی‌که سوشیانت ظهور ‌کند، پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک را بر جهان حاکم خواهد کرد و راه را برای گذشتن از این جهان به جهان دیگر روشن و هموار خواهد ساخت و با ظهور آخرین مخلوق پروردگار که آخرین سوشیانت «منجی» است، اهریمن برای همیشه نابود می‌شود و رستاخیز صورت می‌گیرد…

مدارک و منابعی که برای تحقیق در دین و فرهنگ ایران قدیم در دست داریم، چنان گوناگون و ناهماهنگ و تأویل‌پذیرند که اگر پژوهنده‌ای در یکی از مراحل کار خود به برخی از آن‌ها بیش از اندازه‌ی شایسته تکیه کند و برخی دیگر را از نظر دور دارد، یا در توجیه و تأویل تعبیرات و مفاهیم پای‌بند قواعد زبان‌شناسی نباشد و از سیر و تحول معانی الفاظ بی‌خبر و به اصول «پدیده‌شناسی دین»بی‌اعتناء باشد، بی‌شک به گمراهی خواهد افتاد.

از نمونه‌های بازگفتنی این‌گونه گمراهی‌ها، نظرات کاملاً متناقضی است که دو تن از معروف‌ترین ایران‌شناسان این عصر، یعنی ه. س. نیبرگ [ نوبرگ ] و ا. ا. هرتسفلد درباره‌ی شخصیت و دین زرتشت ابراز داشته‌اند. نیبرگ، در کتابی به زبان سوئدی که ترجمه‌ی آلمانی آن به سال ۱۹۳۸ به نام دین‌های قدیم ایران انتشار یافت، زرتشت را طبیب و کاهنی دانسته است که در روزگارانی بسیار دور، در یکی از جوامع بدوی آسیای مرکزی، به حکم وراثت، پیشوایی دینی و اجرای آداب و مناسک خاص قبیله‌ی خود را برعهده داشته و بر سر گروهی از خاصان و پیروان خود به دفع ارواح زیانکار و ایجاد رابطه با عالم ارواح پاک مشغول بوده است.

وصول به این عالم برتر، از راه رقص و سماع و خلسه و با نوشیدن موادی که از گیاهان نشئه‌آور به دست می‌آمده، میسر بوده است؛ و در آن حالات روان از تن جدا شده به روح اعظم کیهانی، که زرتشت آن را «وهومنه» می‌نامید، اتصال می‌یافت. زرتشت خود غالبا در این عوالم سیر می‌کرد و بسیاری از سرودهای خویش را در حال جذبه و بی‌خودی سروده است.