نمونه هایی از نثر فصیح فارسی ( دو جلد )

درباره کتاب

کتاب مشتمل بر آثاری از استادان مسلم زبان و ادب فارسی مانند : عباس اقبال آشتیانی , محمد علی فروغی , مجتبی مینوی , پرویز ناتل خانلری , سعید نفیسی , محمد علی اسلامی ندوشن، علی دشتی،عبدالحسین زرین کوب، سید فخرالدین شادمان، محمود صناعی، لطفعلی صورتگر، نصرالله فلسفی، علی اکبر فیاض، دوستعلی خان معیرالممالک، احسان یارشاطر، غلامحسین یوسفی است . 

نثر فارسی در نیمه دوم سده نوزدهم میلادی، چه در درون ‌مرز و چه در برون‌مرز، نقشی در خور اهمیت در بیداری یا «خودیابی فرهنگی» ایرانیان ایفا کرد. از نثرنویسان درون‌مرز می‌توان به علی‌قلی‌خان اعتضاد‌السلطنه، محمد حسین خان اعتمادالسلطنه، محمدحسین فروغی (ذُکاء‌الملک اول/ پدر، پدر محمدعلی و ابوالحسن فروغی)، محمد طاهر میرزای قاجار و محمدجعفر قراچه‌داغی اشاره کرد. البته، دو تن نخست، اغلب، نقشی شبیه به سرویراستار را در دوره ناصری برعهده داشتند.

از نثرنویسان برون‌مرز هم، البته، باید از روشنگرانِ اجتماعی و فرهنگیِ این دوره یادی به میان آورد: میرزا فتحعلی آخوندزاده، میرزا ملکم خان ناظم‌الدوله، میرزا عبدالرحیم طالب‌اوف، میرزا آقاخان کرمانی، میرزا زین‌العابدین مراغه‌ای.

این دو گروه، هر یک، به نوعی، مستقیم یا نامستقیم به برون‌رفت از فضای بسته و بی‌جُنبشِ سنت‌ها و به وجود آمدن تعریفی نو از «منِ» فرهنگیِ ایرانیان یاری رساندند. شک نیست که در این میان، نقش قلمزنان برون‌حکومتی، شکلی محسوس و نقش قلمزنان درون‌حکومتی شکلی نامحسوس داشته است .

اما روی هم رفته، سهم هر یک به حد خود محفوظ است: نثرنویسان درون‌حکومتی، اغلب، حوزه‌های کم‌ یا بی‌خطرتری مانند ادب و تاریخ را برمی‌‌گزیدند. اما در مقابل، به طبع، نثرنویسان برون’‌حکومتی علاوه بر ادب و تاریخ به حوزه‌های جدال‌انگیزی مانند اجتماع و سیاست و عقیده هم توجه خاصی نشان می‌دادند. علاوه بر این،‌ نثرنویسان درون‌حکومتی، اغلب، قلمرو ترجمه را به مصلحت خود نزدیک‌تر می‌یافتند. اما نثرنویسان برون‌حکومتی از این مصلحت‌اندیشی، تا حدی، دور بودند.