آذر , ماه آخر پاییز

درباره کتاب

آذر، ماه آخر پاییز اولین مجموعه داستان کوتاه ابراهیم گلستان، در سال ۱۳۲۷ منتشر شد.این کتاب اولین تجربه‌ی نویسندگی او نیز هست. این کتاب شامل هفت داستان کوتاه است . 

تمام داستان‌ها مجزا و مستقل از هم نوشته است به طوری که هرکدام به تنهایی داستانی کافی و اصولی است اما داستان‌های آذر ماه آخر پاییز، تب عصیان و یادگار سپرده از جهت محتوا به هم مربوط و متصل‌اند و از کنار هم قرار گرفتن آن‌ها می‌توان داستان بلندی ساخت که هرشخصیت از زاویه‌ی خود داستانی روایت می‌کند و جورچین ذهن خواننده را هرکس با تکه‌ای تکمیل می‎کند.

آذر ماه آخر پاییز داستان مردی است که خبر اعدام دوستش احمد را از اخبار می‌شنود. خاطراتش را مرور می‌کند که چطور اسبابش را از زن و مادرش گرفت و بچه‌ی تازه به دنیا آمده‌اش، هوشنگ را دید. تب عصیان روایت هم‌بندی احمد کاوه، همان احمد داستان قبل است که زندانیان را در دفاع از احمد می‌شوراند و همه را به اعتصاب وا می‌دارد و داستان یادگار سپرده، داستان همسر احمد کاوه است سه سال بعد از اعدام او که هوشنگ پسرشان مریض است و مستاصل و پریشان در پی حفظ یادگاری‌ احمد ناتوان است.

انگار شخصیت اصلی هر سه داستان، احمد کاوه است که هرگز داستانش روایت نمی‌شود. گلستان داستان را از اطراف و از دید دیگران نشان می‌دهد و بدون آن که خواننده تصویری ملموس از شخصیت احمد کاوه ببیند داستان او را می‌شنود.

نویسنده در سرتاسر داستان‌ها رعب و وحشت و استیصال را به خوبی به خواننده منتقل می‌کند. اضطراب ترسی موهوم را در تن تمامی شخصیت‌ها دوانده و آن‌قدر تکرار می‌کند که مسری می‌شود و سراسر داستان را فرامی‌گیرد. در داستان اول، داستان به دزدی رفته‌ها، ترس کلفت خانواده از حضور غریبه‌ای موهوم در خانه آن‌قدر روایت می‌شود که به ذهن تمام افراد خانواده تسری می‌کند.

کتاب، کتابی ایدئولوژیک است مناسب فضای جامعه در دهه‌ی بیست و سی. آیینه‌ی ظلم جامعه و مبارزات توده‌های مختلف مردم. کتاب راوی صریح و بی‌پروای ستم است: