اگر کوسه ماهی ها آدم بودند ( مجموع داستان )

درباره کتاب

 مجموعه داستان : اگر کوسه ماهی ها آدم بودند ( برتولت برشت ) / همسایه ها ( کافکا ) / گربه سرخ ( لوییز رینزر ) کبوتران ایلیا ( هانس بندر ) / گرگها برمیگردند ( هانس بندر ) نشمرده دلبر ( هینریش بل ) / یک مادر کش ( پاول ارنست )

 اگر کوسه‌ها آدم بودند به موضوع ستم دولت‌ها بر مردم می‌پردازد. و در قالب داستانی خیالی نظام های سیاسی حاکم بر مردمان جهان را نقد می‌کند. برشت با انسان پنداشتن کوسه‌ها و روابطشان با ماهی‌های کوچک تمثیلی زیبا رد این اثر ساخته است.

دختری از مردی به اسم آقای ک می‌پرسد: اگر کوسه ها آدم بودند آنوقت با ماهی‌های کوچک مهربانتر بودند؟ پاسخ‌های آقای ک از زوایای مختلف رفتارهای اجتماعی کوسه‌ها را در خویی انسانی توصیف می‌کند.

همانطور که دولت‌ها و مردم در جوامع به دو طبقه تقسیم می‌شوند، شیوه زندگی و مرگ کوسه‌های با ماهی‌های کوچک یکسان نیست و هیچ وقت حتی در ذهن ماهی‌های کوچک نباید این نگرش وجود داشته باشد که آنها خود را با کوسه‌ها مقایسه کنند. قطعا ماهی‌های کوچک قادر به دفاع از خود در برابر کوسه‌ها نیستند و تنها چیزی که می‌تواند در روابط آنها تغییری ایجاد کند، اتحاد و همدلی ماهی‌ها است، چیزی که کوسه‌ها از آن می‌ترسند. پس کوسه‌ها از بین خود ماهی‌ها عده‌ای را مأمور مراقبت می‌کنند و ماهی‌ها را از داشتن هرگونه عقیده مخالف خواست کوسه‌ها منع می‌کنند و به جایش به آنها وعده زندگی بهتر می‌دهند و این مراحل مطیع کردن از طریق نظام‌های آموزشی مثل مدرسه انجام می‌شود.

کوسه‌ها برای راضی نگاه داشتن ماهی‌های کوچک بر چهره واقعی خود نقاب می‌زنند و رفتارهایی می‌کنند که ماهی‌های کوچک‌ترآنها را باور کنند. به ماهی‌ها می‌رسند، برایشان جشن می‌گیرند چون ماهی‌های شاد از ماهی های افسرده لذیذتر خواهند بود. 

در دنیای ماهی‌ها هنر و دین و موسیقی هم هست اما فرهنگ هم ابزاری برای وادار کردن ماهی‌ها به انجام کارهای مورد نظر کوسه‌ها است. کوسه‌ها در رفتار خود با ماهی‌ها در نهایت به آنها نژادپرستی و جنگ با همنوع می‌آموزند…

برشت در این اثر آمیختگی ناسیونال سوسیالیسم و کاپیتالیسم را به نمایش می‌گذارد.