تاریخ سلاجقه ( مسامره الاخبار و مسایره الاخیار )

درباره کتاب

نویسنده ،مورخ و منشى عهد سلجوقیان روم، که در اوایل قرن هشتم هجرى درباره اوضاع تاریخ‌ها و تاریخ اسلام از هجرت پیامبر تا سلجوقیان، مغول و پادشاهان روم نوشته است. کتاب را به چهار اصل تقسیم کرده است تا در آن درباره‌ى وضع تواریخ و کیفیت فایده‌ى آن و تاریخ اسلام از هجرت پیامبر اسلام تا برافتادن عباسیان، فرمانروایى سلجوقیان، خاقان‌هاى مغول، پادشاهان روم، امیران و صاحب منصبان روزگار ایشان و رویدادهایى که در دوره‌ى ملازمت مشاغل دیوانى آن‌ها بوده است، سخن گوید.

او کتاب خود را به نام امیر تیمورتاش چوپانى، فرمانرواى آسیاى صغیر در زمان سلطان ابوسعید بهادرخان (۷۱۶ تا ۷۳۶ ه‍-.ق.) نوشت. آن چه اکنون در دست است، همانا رویدادهاى روزگار سلجوقى از آغاز تشکیل دولت سلجوقیان، ذکر سلاجقه‌ى ایران و روم و رویدادهاى دوران آن خاندان تا استیلاى مغول است. از ویژگى‌هاى این اثر ذکر ماده تاریخ‌هایى است که مولف درباره‌ى حوادث مهم و سال مرگ بزرگان آورده است.

آق سرایى در نثر مُنشیانه، دستى داشته و کتاب مسامره الاخبار او به چنین نثرى نوشته شده است. شعر فارسى نیز مى‌سروده که نمونه‌هایى از آن را در همین کتاب مى‌توان دید.تنها اثر آق سرایى، چنانکه اشاره شد، مسامره الاخبار و مسایره الاخیار است که آن را به نام امیرتیمورتاش نوین چوپانى (د ۷۲۸ق۱۳۲۸/م)، فرمانرواى آسیاى صغیر در زمان سلطان ابوسعید بهادر (۷۱۶-۷۳۶ق۱۳۱۶/-۱۳۳۶م) نوشته است.