تجارب الامم ( دو جلد )

درباره کتاب

تجارب الامم تألیف ابوعلی مسکویه از کتب تاریخی که در قرن چهارم و پنجم تألیف شده است. مؤلف کتاب، سال‌ها ندیم و همراه بویهیان بوده است و به همین جهت، اشراف نسبتا خوبی به منابع و مطالب داشته است. این کتاب از منابع متقدم تاریخ اسلام به‌خصوص حوادث قرن سوم ، چهارم و پنجم است.مسکویه چهره برجسته‌ای در حیات عقلی و فرهنگی زمان خود بود. در رشته‌های گوناگون تاریخ، علم کلام، فلسفه و پزشکی تبحر داشت. به کیمیاگری و علوم غریبه بسیار علاقه‌مند بود. برداشت وی از دین بیشتر فلسفی و تا حدی عقلانی بود. رنگ فلسفی آثار ابن مسکویه سبب شده است که شیعیان بیش از اهل سنت آن‌ها را بپذیرند. خود وی مانند فارابی و اخوان الصفا از معتقدان به تشیع فلسفی بود. وی سال‌ها مصاحب و ندیم بویهیان بغداد و ری بود. بسیاری از نویسندگان متاخر، ابوعلی مسکویه را بر مذهب شیعه دانسته‌اند. تجارب الامم در علم تاریخ و تهذیب الاخلاق در علم اخلاق از مهم‌ترین آثار اوست. مسکویه به گزارش‌های پیش از طوفان (در اصطلاح تاریخ طبری) از آنرو که فاقد ارزش تاریخی‌اند، اعتماد نکرده است و معجزه‌های پیامبران(ص) را از آنرو که برای مردم روزگارش قابل تکرار و تجربه نبوده است، در کتاب خود نیاورده است. بخش‌بندی کتاب به این شکل است: بخش نخست: رخدادهای تاریخی از روزگار پیشدادیان تا سال ۳۷ هجری بخش دوم: حوادث سال ۳۸ تا سال ۱۰۳ هجری. بخش سوم: رخدادهای سال ۱۰۴ تا ۱۹۱ هجری. بخش چهارم: رخدادهای سال ۱۹۱ تا ۲۳۳ هجری. بخش پنجم: حوادث سال ۲۳۴ تا ۳۲۶ هجری. بخش ششم: رخدادهای سال ۳۲۶ تا ۳۶۹ هجری.  قسمتی از متن کتاب (جلد نخست صفحه ۳۲۷ ) : حال پارسیان پس از شکست   مردی از عبسیان گوید : پارسیان پس از شکست بر سرشان آن آمد که پیش از ایشان بر سر کسی نیامده بود . یک مسلمان , یک سوار پارسی را که ساز جنگ داشت پیش میخواند . پارسی می آمد و در برابر تازی می ایستاد و تازی گردنش را میزدو جنگ افزارش را میگرفت . گاه هم با سلاح خود وی , او را میکشت . گاه یک پارسی را میگفت تا پارسی دیگری را بکشد . یا گروهی از پارسیان را میگفت که گروه دیگری از پارسیان را بکشند و میکشتند . … هلال بن علفه جامه و جنگ افزار رستم فرخزاد را با آنکه در آب افتاده  و چیزهایی از آن از میان رفته بود به هفتاد هزار فروخت . کلاه وی را اگر میافتند ارزش آن صد هزار بود . از عبادیان تنی چند پیش سعد وقاص آمدند و به وی گفتند ای امیر تن رستم را به در کوشک تو دیده ایم , لیک سر دیگری بر تن وی بوده است . زخم شمشیر چهره اش را دیگرگون کرده بود . سعد از این سخن بخندید.