جستاری درباره ی مهر و ناهید

درباره کتاب

مباحث این کتاب در دو بخش تدوین شده است .در بخش نخست، اطلاعاتی درباره دین مهر فراهم آمده، افزون بر آن چگونگی پیدایش و تجلی آن در باورها، رسوم و آیین‌های مختلف جهان تشریح شده است .در بخش دوم تصاویری از پرستش‌گاه‌ها و آثار هنری مختلف به طبع رسیده که به نوعی متاثر از دین مهر بوده‌اند .

محمدِ اعتماد مقدم (یا آن‌گونه که خود می‌نوشت: مهمد مُغدَم) (۱۲۸۷ در تهران – ۱۳۷۵ در تهران)، زبان شناس ایرانی و متخصص زبانهای باستانی ایران بود.

پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، برای ادامهٔ تحصیل به آمریکا رفت، ولی تحصیلات را ناتمام گذاشت و به ایران بازگشت. در سال ۱۳۱۰ مجدداً راهی آمریکا شد و در ۱۳۱۷ درجهٔ دکتریِ خود را در رشتهٔ زبان شناسی از دانشگاه پرینستون دریافت کرد. از سال ۱۳۱۸ در دانشگاه تهران به تدریس زبان‌های اوستایی و فارسی باستان پرداخت. در سال ۱۳۳۹، به دعوت دانشگاه یوتا ، که از وی خواسته بود تا کرسی تمدن ایران باستان را به عهده گیرد، سفری دیگر به آمریکا رفت. دکتر محمد مقدم در ۱۳۴۳ «گروه زبان‌شناسی همگانی» و زبان‌های باستانی ایران را در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران بنیاد گذاشت و تا ۱۳۴۷ مدیریت آن را به عهده داشت.

محمد مقدم، هم‌زمان با تدریس در دانشگاه، با همکاری چند تن از دانشمندان ازجمله صادق کیا و ذبیح بهروز، نشریهٔ ایران کوده را منتشر کرد. از مهم‌ترین کوشش‌های او، ابداع و سامان بخشیدن به واژه‌های موردنیاز پارسی به شیوهٔ علمیِ زبان‌شناسی بود که این تلاش را از جزوهٔ کوچکِ «راهنمای فارسی باستان» آغاز کرد و طی چند دهه ادامه داد. در زمینهٔ گویش شناسی ، که این واژه را نخستین بار خودِ دکتر مقدم و همکارانش به‌کار بردند، اولین بار بود که در زبان فارسی بررسی‌هایی بر پایهٔ اصول علمی صورت گرفت و چند گویش ایرانی به روش علمی با هم سنجیده شدند.

او در زمینهٔ تاریخ آیین مهر  نیز پژوهش‌هایی داشت. محمد مقدم معتقد بود که ریشهٔ نام خودِ او از زبان‌های ایرانی است و باید به‌صورت «مُغدَم» نوشته شود، و ازاین‌روی، همواره نام خود را «مهمد مُغدَم» می‌نوشت.

محمد مقدم (مهمد مُغدَم) در ۹ مهر ۱۳۷۵ بر اثر یک سانحه اتومبیل در تهران درگذشت.