دیباچه ای بر تاریخ روسیه ( به انضمام مارکس و انگلس و جامعه آسیایی )

درباره کتاب

فضای فرهنگی روسیه در نیمه دوم قرن نوزدهم همراه با شکوفایی ادبیات روسی و اندیشه اجتماعی بود که در نهایت به انقلابی انجامید که شاید بیشتر از هر انقلاب دیگری در جهان مورد بحث و مناقشه قرار گرفته است. اما وضعیت روسیه پیش از انقلاب به‌گونه‌ای بود که حتی مارکس هم هیچ رسالتی برای حکومت تزاری روسیه قایل نبود.

مارکس در بخشی از این کتاب درباره روسیه که در میانه قرن نوزدهم می‌نویسد، این پرسش را پیش می‌کشد که:
«چگونه این قدرت یا این شبح قدرت با آنکه بشریت را با تجدید یکه شاهی جهانی تهدید می‌کرد، توانست به چنان ابعاد غول‌آسایی دست یابد که از سویی مورد تکریم و از دیگر سو، مورد تکفیر واقع شود؟»

یوغ تاتارها صد ساله بود که مسکو از تاریکی بیرون آمد. مغول ها برای آنکه امیران روسی را در اختلافی دائم نگه دارند و نوکر صفتی برده وارشان را حفظ کنند، منصب مهین دوکی را از نو احیا کرده بودند.جدال در میان امیران روسی برای این مقام، چنانکه نویسنده ای معاصر عقیده دارد ؛ جدال شرم آوری بود.

 نزاعی میان بردگان که عمده ترین سلاح شان بهتان و افترا بود؛ همیشه آماده بودند از یکدیگر نزد سروران ستمگرشان خبرچینی کنند؛ از برای تختی منفور می ستیزیدند که روی آن نمی توانستند آرام گیرند، مگر با دستانی شیطانی و خیانت پیشه ـ دستانی انباشته از زر اما آغشته به خون …