دیدرو

درباره کتاب

دنی دیدرو از فیلسوفان معروف فرانسوی بود که شهرتش در سایه‌ی معاصرانی مانند روسو و ولتر رنگ باخت. او در سال ۱۷۴۹ در کتابِ «نامه‌ی یک کور» به طرح پرسش درباره‌ی وجود خدا پرداخت و به همان دلیل به زندان انداخته شد. از آثار او می‌توان کتاب «ژاک قضا و قدری و اربابش» و «برادرزاده‌ی رامو» را نام برد.

دنی دیدرو نقطه‌نظر منحصربه‌فردی در جهان عصر روشنگری داشت. کتاب دیدرو اثر پیتر فرانس، طیف وسیعی از نوشته‌های دیدرو را از سیاست تا تئاتر، از فیزیولوژی تا نقاشی و … در نظر می‌گیرد و بر انگیزه‌های انتقادی کارهایش تأکید می‌کند. در طول مطالعه‌ی کتاب، متوجه پیچیدگی نوشته‌های او، با صداهایی متنوع و اغلب متناقض می‌شویم.

پیتر فرانس دانشمند انگلیسی است که سال‌ها استاد دانشگاه ادینبورگ بود. چند سال بعد او به عنوان عضو آکادمی بریتانیا انتخاب شد و بعد از آن به عضویت انجمن سلطنتی ادینبورگ درآمد. احمد سمیعی گیلانی مترجم و نویسنده‌ی ایرانی و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. او در کنار حرفه‌ی ویراستاری چند کتاب نیز در همین زمینه به چاپ رسانده است. از کتاب‌هایی که او نوشته یا ترجمه کرده، می‌توان موارد زیر را نام برد: دلدار و دلباخته اثر ژرژ ساند، چیزها اثر ژرژ پرک، سالامبو اثر گوستاو فلوبر، چومسکی اثر جان لاینز، ساخت‌های نحوی اثر نوام چامسکی و کتاب‌های نگارش و ویرایش، شیوه‌نامه‌ی دانشنامه‌ی جهان اسلام و آیین نگارش.

دیدرو، در زمان حیات، نور دانش خویش را پنهان می داشت و شمار شاگردانش اندک بود. او، در نظر اغلب هم عصرانش، بیشتر ویراستار دایره المعارف بود تا آنچه سپس برای ما شد، یعنی مصنف کتاب های عمده. بسیاری از بهترین آثار او تنها پس از مرگش منتشر شد و، در این دویست سال اخیر، خوانندگان خوشبخت نوشته هایش اندک شمار بودند. او الهام بخش گوته و شیلر و نثرنویس محبوب مارکس بود. شوق و علاقه وافر هگل و مارکس و انگلس به آثار دیدرو کمک کرد تا این آثار در متون مقدس سوسیالیستی جایگاهی یابد. در نظر بعضی از رمانتیک های متاخر، وی یکی از نیروهای طبیعت و پیشاهنگ نظریه ای نو در زیباشناسی بود و هست. لیبرال ها نیز از مشاهده اومانیسم آزاداندیشانه ی او دلشاد بودند. این مرد شایسته آن است که بهتر شناخته شود.