دیوان عارف صمدانی وحدت کرمانشاهی

درباره کتاب

طهماسب‌قلی بن رستم کلهر کرمانشاهی (زاده ۱۲۰۴ در کرمانشاه – در گذشته ۱۲۶۲ در تهران) متخلص به وحدت کرمانشاهی، ملقب به افصح‌المتکلمین، عارف و شاعر عصر قاجاریه بود.

زندگی

طهماسب‌قلی بن رستم کلهر کرمانشاهی در سال ۱۲۰۴ خورشیدی مقارن سلطنت محمدشاه قاجار بدنیا آمد. در حدود ۱۲۳۰ تا ۱۲۳۲ خورشیدی در زمان زمامداری ناصرالدین شاه به تهران آمد و تا آخر عمر در سال ۱۲۶۲ در این شهر ساکن بود.

وی فرزند رستم خان از خوانین ایل کلهر بود. وی علوم زمان خود مانند نحو، صرف، بیان، معانی، منطق و کلام و … را در مسجد حاج شهباز خان کرمانشاه آموخت. اما پس مدتی از شریعت فاصله گرفته و قدم در مسیر عرفان گذاشت. از این زمان نام وحدت را به عنوان نام طریقتی و تخلص خود در شعر برگزید. وی در کرمانشاه از مریدان آقا میرزا حسن از مشایخ سلسلهٔ نعمت‌اللهی بود. با مرگ وی، وحدت سپس سفری زیارتی به عراق (عثمانی سابق) کرد و در آنجا مدتی در مقبرهٔ حسین بن علی به عبادت و سلوک پرداخت. در بازگشت ابتدا به همدان رفت و در آنجا از ملا ولی‌الله مازندرانی دستور سلوک گرفت. سپس به تهران آمد و در مسجد آقامحمود کرمانشاهی در تهران به تحصیل و سپس تدریس پرداخت و سی سال در آنجا ساکن شد.

شعر

از وحدت کرمانشاهی تنها ۶۰ غزل به جا مانده‌است، اما وی با همین تعداد اندک غزل جایگاه مهمی در شعر فارسی پیدا کرده و افصح‌المتکلمین عصر ناصری و یکی از شاعران مهم آن دوران لقب یافته‌است.

مرگ

وحدت کرمانشاهی پس از ۳۰ سال سکونت در تهران در سال ۱۲۶۲ خورشیدی در تهران درگذشت و در گورستان ابن‌بابویه به خاک سپرده‌شد.