رسایل جوانمردان ( مشتمل بر هفت فتوت نامه )

درباره کتاب

رسایل جوانمردان، کتابی است مشتمل بر هفت فتوت‌نامه که با تصحیحات و مقدمه مرتضی صراف، به‌همراه مقدمه و خلاصه فرانسوی از هنری کربن، منتشر شده است.

کتاب، مشتمل بر هفت فتوت‌نامه به شرح زیر می‌باشد:

رساله نخست : «تحفة الإخوان في خصائص الفتيان»، اثر عبدالرزاق کاشانی که در اصل به عربی و به خواهش یحیی بن عمر سهروردی، نوشته شده است. متن عربی رساله، گویا و بدون تکلف است و بسیار روشن، مفهوم و مختصر. مقایسه‌ای بین متن عربی و فارسی نشان می‌دهد که مؤلف در ترجمه فارسی اثر خود، پایبند اصول ترجمه نبوده و میدان را برای بیان مطلب خود، وسیع‌تر تشخیص داده، به شرح و تفصیل و ایضاح بیشتر پرداخته و حتی ابواب و فصول را نیز درهم ریخته و به اتکای متن اصلی، رساله دیگری، به فارسی تدوین کرده است . این اثر، رساله‌ای است مشتمل بر یک مقدمه در چهار فصل و ده باب و یک خاتمه در سه فصل و پیشگفتار نویسنده.

دومین رساله، «فن پنجم از علوم متصوفه، علم فتوت» است که از کتاب «نفائس الفنون في عرائس العيون»، اثر شمس‌الدین یا عزالدین محمد بن محمود آملی (متوفی 753ق) استخراج شده است. وی این رساله را به نام علاءالدوله سمنانی ثبت کرده است.

سومین و چهارمین رسائل این مجموعه، دو فتوت‌نامه است از ابوحفص شهاب‌الدین عمر بن عبدالله بن محمد بن عمویه سهروردی. این دو فتوت‌نامه، در مجموعه‌ای به نام «أوصاف الأشراف» آمده است .

رساله پنجم، فتوت‌نامه نجم‌الدین ابوبکر محمد بن مودود طاهری تبریزی، معروف به نجم‌الدین زرکوب است. تذکره‌نویسان شرح حال او را به‌اختصار برگزار کرده و درباره او، بسیار اندک نوشته‌اند .

ششمین رساله، باب ششم کتاب خطی «زبدة الطريق إلی الله» از درویش‌علی بن یوسف کرکری است که در شانزده باب می‌باشد.

هفتمین رساله این مجموعه، فتوت‌نامه چیت‌سازان است که به روش پرسش و پاسخ، تدوین شده است. در بخش اول، آداب و اصطلاحات و مقدمات چیت‌سازی شرح داده شده و قسمت دوم، «در بیان رساله چیت‌سازی و برگرفتن قالب و پختن رنگ و شستن کار و غیره» است. بعد از این باب، باب دیگری است «در بیان ذکر افزار و ارکان و طریقت اولیا». باب آخر نیز «در بیان شیله رنگ کردن» است .