روزبهان بقلی ( تجربه عرفانی و شطح ولایت در تصوف ایرانی )

درباره کتاب

روزبهان ابومحمدبن ابی نصربن روزبهان بقْلی فسایی شیرازی، معروف به «شیخ شطّاح» و «شطّاح فارس» عارف اهل فارس بود.

او در سال ۵۰۶ هجری شمسی ۵۲۲ هجری قمری در خانواده‌ای دیلمی‌الاصل در فسا به دنیا آمد . این عارف و دانشمند سدهٔ ششم و هفتم و از سرسلسلهٔ روزبهانیان بوده و دیلمیان مقیم فارس بوده‌اند و چون در فسا به بَقل (سبزی و تره‌بار) فروشی اشتغال داشت ملقب به «شیخ روزبهان بقلی» بود.

در مکتب به آموختن قرآن پرداخت و در محضر دانشمندان عصر به فراگرفتن علوم متداول مشغول شد. از همان ابتدای زندگی تمایلات عرفانی داشت، تا این‌ که در ۲۵ سالگی از خلق برید و در کوه‌های اطراف شیراز به عبادت و ریاضت پرداخت و حافظ قرآن شد و نزد نخستین مرشد خود، شیخ جمال‌الدین فسایی رفت.

روزبهان عارفی وحدت وجودی است و این موضوع در بسیاری از آثارش موج می‌زند و رجوع به آثار او به روشنی خواننده را متوجه این حقیقت می‌کند که او عارفی ژزف‌نگر است. نهایت پختگی او را در کتاب رسالة القدس می‌توان دید.

در تاریخ تصوف ایران، نام روزبهان بقلی در کنار نام صوفیانی چون احمد غزالی و اوحدالدین کرمانی پیش از هرچیز، عشق به زیبارویان و طریقۀ موسوم به جمال­پرستی را فراخاطر می­آورد و عصارۀ تفکر این طریقه عبارت از آن است که عشقِ به زیبارویانِ انسانی پل یا نردبان عشقِ ربانی است. روزبهان، خود در مقدمۀ عبهرالعاشقین تصریح می‌کند که خداوند لباس عبودیت را از وی برکند و جامۀ حریت بر وی پوشاند و پس از آن خداوند وی را به اوصافی می­خواند که نخستینش صفت عاشقی است .