ریشه یابی درخت کهن

درباره کتاب

کتاب ریشه‌یابی درخت کهن اثری پژوهشی از هنرمند گرانمایه‌ی ایرانی بهرام بیضایی است. این کتاب به بررسی اسطوره‌ها و داستان‌های اسطوره‌ای ایرانی می‌پردازد با این هدف که به قول بیضایی شباهت‌ها و در نقاطی یکسانی دو داستان مشهور و بزرگ اسطوره‌ای- افسانه‌ای ایران را آشکار کند. بیضایی در مقدمه‌ی کتاب می‌گوید:”هدف من از سیاه کردن این چند برگ، این است که بگویم چرا تصور می‌کنم اسطور‌ه‌ای هندوایرانی سرچشمه‌ی داستان مادر، یا داستان بنیادین هزار و یک شب است.” بیضایی در این کتاب تشابهات دو داستان هزار و یک شب و داستان ضحاک را آشکار می‌کند و با کنار هم قرار دادن رخ‌دادها و افراد شبیه به یکدیگر این تغییر داستانی را تفسیر می‌کند.

بیضایی کتاب شناخته شده‌ی دیگری به نام هزار افسان کجاست دارد که شباهت بسیار و نزدکی انبوه به کتاب پیش‌رو دارد تا اندازه‌ای که می‌توان کتاب ریشه‌یابی درخت کهن را خلاصه یا جزئی از کتاب هزار افسان کجاست قلمداد کرد. هر دوی این کتاب‌ها، کتاب‌هایی تخصصی هستند که با نگاه پژوهش محور به مسئله‌ی هزار افسان نگاه می‌کنند. در نتیجه خواننده‌ی این کتاب پیش از مطالعه بهتر است آشنایی اندکی با اسطوره شناسی ایرانی داشته باشد. ریشه‌یابی درخت کهن کتابی جدی و تخصصی در حوزه‌ی اسطوره شناسی است که مطالعه‌ی آن نیاز به صرف انرژی و تحقیق همزمان دارد و ممکن است مطالعه‌ی آن انرژی و زمان زیادی از خواننده بگیرد. اما در برابر دانش و اطلاعاتی که از مطالعه‎ی این کتاب به خواننده متبادر می‌شود با کمتر کتاب مشابه در این حوزه قابل مقایسه است.