زن ایرانی در نشریات مشروطه

درباره کتاب

انقلاب مشروطه سرآغاز تحولی عظیم در تمام ارکان جامعۀ ایران محسوب می‌گردد. حکومت سلطنت مطلقه که تا پیش از آن در ایران رایج بود، جان، مال و حیثیت افراد را در ید قدرت یک تن، یعنی شخص شاه قرار می‌داد. اما با رواج مفاهیمی هم‌چون حقوق و مالکیت شخصی، لیبرالیسم و دموکراسی، مردم به تدریج با حقوق خویش، که سالیان طولانی توسط حکومت‌های مستبد پایمال شده بود، آشنا شدند. یکی از گروه‌های گستردۀ جامعه که حقوق آن بیش از سایر گروه‌ها پایمال شده بود زنان بودند. آنها همواره به عنوان طبقۀ دوم و قشر ضعیف تحت سلطۀ مردان و قوانین صادر از سوی آنها به شمار می‌آمدند. اما تحولات عصر مشروطه و به ویژه اقشار مطبوعات و مقالاتی در خصوص حقوق و دستاوردهای زنان اروپایی، زنان ایران، دست کم در طبقات بالادست جامعه، را از حقوق و ماهیت وجودی خود آگاه نمود. مطبوعات طرفدار مشروطه در ضمن توجه به مفاهیم جدید‌ غربی برای اولین بار حقوق زنان را مد نظر خود قرار دادند. هرچند مخالفان اصلاحات، محافظه‌کاران و درباریان سرسختانه علیه این جریان مبارزه می‌کردند. اما موافقان اصلاحات با توجه به آشنایی با غرب، بیش‌تر به مسئلۀ خانه‌نشینی و بی‌سوادی زن ایرانی، به عنوان معضل جامعه، می‌پرداختند. در کتاب حاضر پس از بررسی موقعیت زنان در عهد قاجار، روزنامه‌ها و موسساتی که زیر نظر زنان اداره می‌شدند. معرفی شده است. در بخش بعدی 17 مقاله از هشت نشریۀ (مجلس، تمدن، صور اسرافیل، حبل‌المتین، بهار، ایران نو، دانش و شکوفه) در طی شش سال اول انقلاب مشروطه ارزیابی و نتیجۀ این پژوهش در دو بخش به صورت کمی و کیفی جمع‌بندی و عرضه شده است.