سرودهای روشنایی ( جستاری در شعر ایران باستان و میانه و سرودهای مانوی )

درباره کتاب

کتاب حاضر پژوهشی است درباره‌ی اشعار ایران باستان که در دوره‌های مختلف و به زبان‌های مختلف سروده شده‌اند. کتاب حاوی دو بخش اصلی است. بخش نخست دربرگیرنده‌ی بررسی و تحلیل شعر ایران باستان و میانه، بیان ویژگی‌های کلی و فنی اشعار ایرانی از دورترین روزگار تا سده‌های نخستین پس از اسلام و نمونه‌هایی از اشعار آن ادوار است. این بخش شامل بررسی سروده‌های هند و ایرانی (ودایی و سنسکریت)، اشعار ایرانی باستان (اوستایی و پارسی باستان)، اشعار ایرانی میانه (سروده‌های پارتی و پارسی میانه) و نیز بررسی اشعار پارسی به شیوه‌ی منظوم ایرانی میانه (اشعار هجایی، فهلویات و ترانه‌های محلی) است. بخش دوم دربردارنده‌ی سرودهای مانوی، مهر نامگ و پاره‌هایی از زبور مانوی و سرودنامه‌ی سغدی مانوی است. سرودهای مانوی خود به چندین بخش تقسیم می‌شود. این بخش‌بندی مطابق تقسیم موضوعی مری بویس و سروده‌ها نیز بر پایه‌ی قرائت و حرف نوشت او و با ترجمه‌ی همه‌ی یادداشت‌ها و تفسیرهای ارزشمند او همراه است. نویسنده معتقد است شعر اصیل ایرانی از دوره‌ی هند و ایرانی (نیمه‌ی دوم هزاره‌ی دوم ق. م) آغاز می‌گردد و سیر تکوینی آن را باید در سروده‌های گاهانی (گاثایی) باز کاوید. پس وی دو دوره‌ی اصلی را برای شعر فارسی درنظر می‌گیرد: ۱- از هزاره‌ی نخست ق. م تا سده‌ی نهم میلادی (سوم ه) ۲- از سده‌ی سوم تا روزگار کنونی. هم‌چنین نویسنده دوره‌ی اول را به چهار بخش تقسیم می‌کند: هند و ایرانی؛ ایرانی باستان؛ ایرانی میانه؛ و دوره‌ی اشعار فارسی به شیوه‌ی منظوم ایرانی میانه.