سفرنامه ایران ( سفرنامه ماساجی اینووه )

درباره کتاب

سفرنامه ماساجی اینووه: نگاهی از چشم یک دیپلمات ژاپنی به ایران دوره قاجار

کتاب «سفرنامه ایران» نوشته ماساجی اینووه، دیپلمات و شرق‌شناس ژاپنی، اثری خواندنی و ارزشمند است که روایتی دقیق از مشاهدات و تجربیات او در سفر به ایران در اوایل قرن بیستم میلادی (اواخر دوره قاجار) ارائه می‌دهد. این سفرنامه که با عنوان کامل «سفرنامه ایران: مسافر ژاپنی در ماوراءالنهر، ایران و قفقاز» به فارسی ترجمه شده است، تصویری زنده از مناظر طبیعی، معماری، فرهنگ، آداب و رسوم و اوضاع اجتماعی و سیاسی ایران در آن دوران به دست می‌دهد.

سفری با اهداف دیپلماتیک

ماساجی اینووه که در زمان سفرش دانشجوی جوانی در وین، پایتخت امپراتوری اتریش-مجارستان، بود، در سال ۱۹۰۲ میلادی (برابر با ۱۲۸۱ خورشیدی و ۱۳۲۰ هجری قمری) از طرف دولت ژاپن مأموریت یافت تا به ایران، قفقاز و ماوراءالنهر سفر کرده و گزارش‌هایی از امور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این مناطق تهیه کند. بنابراین، سفرنامه او صرفاً یک گزارش گردشگرانه نیست، بلکه نگاهی عمیق‌تر و تحلیلی‌تر به مسائل مختلف دارد. او در این سفر با مقامات عالی‌رتبه دوره مظفری نیز دیدار و گفتگو داشته که شرح این ملاقات‌ها در کتاب آمده است.

محتوای کتاب

اینووه سفر خود را از وین آغاز کرده و پس از گذر از آسیای میانه و شهرهایی چون مرو، از راه دریای مازندران وارد ایران می‌شود. او در ایران مجموعاً ۲۵ روز اقامت داشته که ۵ روز آن را در تهران گذرانده است. مشاهدات او در این کتاب به صورت نامه‌هایی تنظیم شده که در حین سفر برای دولت متبوع خود در توکیو ارسال می‌کرده است.

از جمله موضوعاتی که اینووه در سفرنامه خود به آنها پرداخته است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توصیف شهرها و مناطق: او شرح دقیقی از شهرهایی که بازدید کرده، از جمله مشهدسر (بابلسر امروزی) و تهران، و همچنین مناطق بین راهی ارائه می‌دهد.
• جامعه و فرهنگ: آداب و رسوم، سبک زندگی مردم، پوشش، غذا و ویژگی‌های اجتماعی ایرانیان از نگاه یک ناظر خارجی به تصویر کشیده شده است.
• اوضاع سیاسی و نظامی: با توجه به مأموریت دیپلماتیکش، اینووه به وضعیت لشکری و نظامی، راه‌ها، ارتباطات و ساختار حکومت در مناطق مختلف توجه ویژه‌ای داشته است.
• اقتصاد و بازرگانی: اطلاعاتی درباره صنایع، بازرگانی و وضعیت مالی مناطق بازدید شده نیز در این سفرنامه یافت می‌شود.

ترجمه به فارسی

این اثر ارزشمند توسط دکتر هاشم رجب‌زاده، استاد دانشگاه و مترجم برجسته، به فارسی برگردانده شده است. ترجمه روان و دقیق دکتر رجب‌زاده که خود متخصص تاریخ و فرهنگ ژاپن است، به درک بهتر کتاب کمک شایانی کرده است. این کتاب توسط انتشارات طهوری به چاپ رسیده است.

«سفرنامه ایران» ماساجی اینووه به دلیل نگاه دقیق و موشکافانه نویسنده و همچنین اطلاعات دست اولی که از ایران آن دوره ارائه می‌دهد، منبعی مهم برای پژوهشگران تاریخ، جامعه‌شناسی و علاقه‌مندان به شناخت ایران از نگاه دیگران به شمار می‌رود.