سفرنامه حاجی بابا اصفهانی

سرگذشت حاجی بابای اصفهانی عنوان کتابی داستانی است که به شرح زندگانی فردی همنام با عنوان کتاب می‌پردازد. نویسنده کتاب جیمز موریه مأمور سیاسی دولت انگلستان در دوران سلطنت فتحعلی‌شاه است. وی در مقدمه کتاب نوشته که این کتاب شرح زندگی فردی است که به دست او سپرده شده و او تنها آن را به انگلیسی ترجمه کرده است، اما اعتقاد بر آن است که نویسنده این رمان خود اوست. این داستان در سال ۱۸۲۴ میلادی در لندن منتشر شده‌است. رمان شرح احوالات دلاک‌زادهٔ ادب آموخته‌ای است از اهالی اصفهان که در جوانی به خدمت یک تاجر ترک درآمده و پس از ماجراهایی طولانی به دربار قاجار راه می‌یابد و گزارشی از فساد اداری و شرایط اجتماعی این دوره به دست می‌دهد. موریه چهار سال بعد کتاب دیگری ذیل عنوان حاجی بابا در لندن را منتشر ساخت که در واقع قسمت دوم این مجموعه‌است.میرزا حبیب اصفهانی این اثر را به فارسی ترجمه کرده است. این ترجمه با اینکه یکی از شاهکارهای زبان فارسی است، ولی اگر صرفاً از دیدگاه ترجمه نگاه کنیم ترجمه خوبی نیست چون کاملاً به متن وفادار نبوده است.