سه سال در دربار ایران ( خاطرات دکتر فووریه پزشک ناصرالدین شاه )

درباره کتاب

کتاب حاضر، حاوی خاطرات و یادداشت‌های پزشک فرانسوی ناصرالدین‌شاه قاجار از سال 1306 تا 1309 هجری قمری به همراه تصاویر تاریخی است. این کتاب شامل خاطرات و مشاهدات وی از دربار ناصرالدین‌شاه و ایران است که یکی از بهترین منابع درباره‌ اوضاع ایران در دوران ناصری محسوب می‌شود. در کتاب توصیفات نویسنده از دربار و شهرهای مختلف ایران اشاره می‌شود.

از مهارت‌های پزشکی و دیپلماتیک فوریه بسیار قدردانی شد. توانایی‌های زبانی او در دانستن زبان‌های صربی ، ایتالیایی ، روسی ، انگلیسی و آلمانی دارایی‌های مثبتی برای مأموریت‌های او بود. علیرغم دانش محدود او از زبان فارسی و فرهنگ ایرانی، که عمدتاً در محل به دست آورده‌بود، کتاب سه سال در دربار ایران او شاهد عینی گرانبهایی از جنبه‌های مختلف دولت ایران در دوره‌ای مهم از تاریخ قاجاریه است. چاپ اول این کتاب شامل ۸۳ حکاکی از عکس‌های مجموعه‌های ناصرالدین‌شاه و همراهانش، طراحی‌های خود فوریه، نقاشی‌های معاصر ایرانی، یک پلان و سه نقشه بود. ویراست دوم شامل ۲۰۴ طراحی بود.

این کتاب منبع اصلی اطلاعات در مورد این دوره به ویژه در موردنهضت تنباکو  است. فوریه همچنین در این کتاب از دسیسه‌های سیاسی، زندگی در اندرون، دارالفنون ، عزاداری شیعیان، و تعزیه درتکیه دولت توصیفاتی را ارائه می‌دهد. از طریق علاقهٔ شخصی او به فرهنگ ایرانی، کتاب او همچنین حاوی اطلاعات گرانبهایی دربارهٔ باستان‌شناسی، جغرافیا، معماری، شهرسازی؛ اقتصاد، زندگی درباری در کاخ‌ها و اردوگاه‌ها، زندگی اجتماعی در شهرها، روستاها و مناطق قبیله‌ای است. میزان دخالت شخصی او در سیاست ایران قاجاری هنوز مورد مطالعه است.

خاطرات فوریه در سال ۱۳۲۶ خورشیدی تحت عنوان سه سال در دربار ایران، از سال ۱۳۰۶ ق توسط  عباس اقبال آشتیانی ترجمه شد و در تهران به چاپ رسید.