سیاست ورزی در ایران عصر صفوی

درباره کتاب

مرکزیت تشیع دوازده امامی در طرح توسعه شاهنشاهی صفوی قابل انکار نیست، اما انبوهی از عوامل مهم دینی و قومی و سیاسی نیز در سده شانزدهم ایفای نقش می کردند. اصلا پیش فرض کتاب حاضر همین است که مدعیات ایدئولوژیکی صفویه در قرن شانزدهم بازتاب همین تنوع بی سابقه بود و این که همین نرمش پذیری آن ها امکان گذارشان از قالب نهضت عرفانی محلی به سطح یک شاهنشاهی سیاسی و ظهورشان به عنوان دولت اسلامی پیشامدرن بالنده را فراهم آورد. در این میان شناخت از نقش دبیرخانه صفوی و دیوان انشا یا دارالانشا به فهم ما از خودشناسی جمعی نخبگان در ایران سده شانزدهم یاری خواهد داد، چراکه اسناد مکاتبات دیپلماتیک دربار صفوی شاخص مهمی در مورد این مقوله تغییر مشروعیت ها در سده شانزدهم است، آن هم وقتی چنین قالب گفتمانی (عرفانی، منجی گرایانه، روحانی سالارانه، شاهانه، شاهنشاهی) در زمان نسبتا کوتاهی یکی پس از دیگری اتخاذ و تعویض می شوند. اما همواره یک اصل مرکزیت داشت: شاهان صفوی باید به نیابت از امامان شیعه نیز حکومت می کردند و خود را متولی مذهب شیعه و نماینده تام الاختیار اهل بیت می نمایاندند و…