شاهنامه ثعالبی ( در شرح احوال سلاطین ایران )

درباره کتاب

این کتاب، ترجمه‌ی فارسی از متن عربی شاهنامه‌ی ثعالبی است که با دوره‌ی سلطنت پادشاهان اساطیری (کیومرث، هوشنگ، طهمورث و جمشید) آغاز می‌شود وسپس سلطنت ضحاک و نابودی او به دست فریدون، و آغاز سلسله‌ی کیانی و دوره‌ی حماسی بازگو شده و سرانجام دوره‌ی تاریخی تا پایان سلطنت یزدگرد روایت می‌شود.

ثعالبی در بخش ایران باستان کتاب خود که از اهمیّت فراوانى برخوردار است، تنها به نقل ساده رویدادها و گزارش درباره آنها نپرداخته، بلکه گاهى به استدلال و سنجش نیز دست زده است.

تعبیرها و تشبیه‌هاى مُنشیانه‌اى که در این کتاب به ویژه در توصیف آیین جلوس پادشاهان، چگونگى سخن گفتن بزرگان کشور در برابر شاهان و پاسخ‌هاى پادشاهان به افراد و توصیف میدان‌هاى نبرد و گیر و دار جنگ‌ها، پیروزى‌ها و شکست‌ها دیده مى‌شوند و شیوه نثرى آن درباره پایان عُمر، جمله‌ها و تعبیرهاى ثعالبی را در کتاب‌هاى ادبى و بلاغى‌اش مانند فقه اللغه و سر البلاغه و الاعجاز و الایجاز به یاد مى‌آورند. به هر روى، وى تاریخ را در ادب و بلاغت و ترسّل به خدمت مى‌گیرد؛ زیرا به تاریخ جز با دید پند پذیرى و عبرت گیرى نمى‌نگرد و از آن جز این نمى‌خواهد و از این رو، عبرت‌ها و پندها و حکایت‌هاى اخلاقى و اندرزهاى گوناگونى که در تهذیب اخلاق آدمیان به کار مى‌آیند در کتاب خود مى‌گنجاند و ویژگى کار بردى و عبرت آموزى تاریخ را از دیگر خصلت‌هاى آن بیشتر مى‌پسندد.