فرهنگ جامع نامها و آبادیهای کهن اصفهان ( دو جلد در یک مجلد )

درباره کتاب

کتاب «فرهنگ جامع نامها و آبادیهای کهن اصفهان» یک اثر پژوهشی بسیار گران‌سنگ و بنیادی نوشتهٔ محقق و اصفهان‌شناس برجسته، زنده‌یاد دکتر محمد مهریار است.

این کتاب که حاصل ده‌ها سال پژوهش و تلاش خستگی‌ناپذیر نویسنده است، به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع در زمینه ریشه‌شناسی و جغرافیای تاریخی اصفهان شناخته می‌شود.

🏛️ درباره نویسنده

دکتر محمد مهریار (درگذشته ۱۳۹۲) یکی از برجسته‌ترین اصفهان‌شناسان، ایران‌شناسان، مترجمان و پژوهشگران فرهنگ عامه بود. او بخش عظیمی از زندگی خود را صرف تحقیق میدانی و کتابخانه‌ای درباره تاریخ، فرهنگ و زبان منطقه اصفهان کرد. این کتاب اغلب به عنوان شاهکار (Magnum Opus) او در نظر گرفته می‌شود.

📖 محتوای اصلی کتاب

این اثر یک دانشنامه یا فرهنگ‌نامه الفبایی جامع است که به بررسی نام‌های کهن می‌پردازد. تمرکز اصلی کتاب بر موارد زیر است:

• ریشه‌شناسی (Etymology): هدف اصلی کتاب، ریشه‌یابی و یافتن معنای نام‌های کهن (وجه تسمیه) شهرها، روستاها، آبادی‌ها، محله‌ها و حتی عوارض جغرافیایی (مانند کوه‌ها و رودها) در گستره «اصفهان بزرگ» (شامل استان اصفهان کنونی و مناطق تاریخی وسیع‌تر) است.

• جغرافیای تاریخی: کتاب اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخچه، سابقه سکونت و موقعیت این مکان‌ها ارائه می‌دهد.

• زبان‌شناسی و فرهنگ عامه: مهریار با تسلط بر زبان‌های باستانی و گویش‌های محلی، تلاش کرده است معنای اصلی نام‌هایی را که در طول زمان فراموش شده یا تغییر شکل داده‌اند، کشف کند. او در این راه از متون کهن، تحقیقات مستشرقان و همچنین گویش و تلفظ عامیانه (تداول عامه) مردم محلی به عنوان یک کلید مهم استفاده کرده است.

📚 اهمیت و ساختار

• منبع مرجع: این کتاب یک منبع مرجع اساسی برای تمام پژوهشگرانی است که در زمینه تاریخ، جغرافیا، زبان‌شناسی و فرهنگ منطقه اصفهان تحقیق می‌کنند.

به طور خلاصه، این کتاب تلاشی موفق برای رمزگشایی از هویت تاریخی منطقه اصفهان از طریق نام‌های جغرافیایی آن است.