مطالعاتی در باب بحرین و جزایر خلیج فارس

درباره کتاب

مرحوم عباس اقبال، اثر حاضر را در سال ۱۳۱۵، زمانی که در پاریس اقامت داشت، به درخواست عنایت الله خان موید‌الدوله سمیعی، وزیر وقت امور خارجه ایران به رشته‌ی تحریر درآورد، اما نخستین بار در سال ۱۳۲۷ منتشر شد. موضوع کتاب، تحقیقی است تاریخی و جغرافیایی درباره‌ی خلیج فارس و جزایر آن که با اشاره‌ای به مشخصات زمین شناختی و ویژگی‌های جغرافیایی و موقعیت و وسعت خلیج فارس آغاز می‌شود و با معرفی مشخصات و موقعیت جزایر قشم، کیش، هرمز و بحرین ادامه می‌‌یابد. آن گاه پیشینه‌ی تاریخی و سیر رویدادهای تاریخ خلیج فارس و سواحل و جزایر آن از عهد باستان تا عصر قاجار، به تفکیک و ترتیب این دوره‌ها بررسی می‌شود: اشکانیان؛ ساسانیان؛ بحرین و عمان در ایام خلفا؛ استیلای دیالمه‌ی آل بویه بر بحرین و عمان و سواحل و جزایر خلیج فارس؛ استیلای سلاجقه بر جزایر و سواحل خلیج فارس؛ استیلای اتابکان فارس؛ استیلای ملوک هرموز و حکام مغول؛ استیلای آل مظفر و تیموریان تا ابتدای ورود پرتغالی‌ها؛ دوره‌ی تسلط پرتغالی‌ها؛ استیلای پادشاهان صفوی و اخراج پرتغالی‌ها از سواحل و جزایر خلیج فارس؛ استیلای نادرشاه افشار؛ دوران کریم‌خان زند؛ احوال جزایر و سواحل خلیج فارس در عهد قاجار. کتاب با نتیجه‌گیری و فهرست اعلام به پایان می‌رسد.