پسیکولوژی ( علم روح )

درباره کتاب

 ارانی برای علم روح یا روان شناسی اهمیت زیادی قائل است و این دانش را مکمل علوم طبیعی و اساس علوم نظری و فکری می داند. برای بحث در اخلاق ، نیازمند ورود به علم روح یا علم النفس هستیم . در مورد پیوند اخلاق و روان شناسی ، وی معتقد است تشخیص وظیفه اخلاقی ، به کمک دانش روان شناسی ممکن است. ارانی انسان را یک ماشین می انگارد؛ روح از نظر او مجموعه ای از خواص ماده است و آثار روحی ، از جمله اخلاق ، خاصیت دستگاه عصبی انسان است . تمام آثار روحی انسان دارای قوانین کمی است . در میان این آثار روحی ، در کنار علم ، هنر و… ، اخلاق نیز جزو اکمل تجلیات روح می باشد. هوش و درایت در حصول اخلاق در انسان ، کاملاً دخیل است . ظهور اخلاق ، محصول تأثیر عالم خارج و جامعه بر سلسله اعصاب و عکس العمل اعصاب است. اخلاق و قواعد اخلاقی اموری فطری برای انسان محسوب نمی شوند. ریشه اخلاق همانند مبنای دیگر افعال و احساسات انسانی ، مفید یا مضر بودن برای فرد و نوع است و امر مفید چیزی است که برای انسان تولید لذت می کند. پس جلب شدن انسان نسبت به امور اخلاقی ، بر اساس مفید بودن و لذت است . حتی اگر سخن از اخلاق عاشقانه باشد، این امر چیزی جز علاقه شدید موجود زنده ـ مانند انسان ـ برای جلب امر مفید نیست