گوشه ای از آثار و نظری چند پیرامون هنر فرش رسام عرب زاده

درباره کتاب

رسام عرب زاده  ( ۱۲۹۳ – ۱۳۷۵ ) که نام اصلی وی سید ابوالفتح زیدی لطیفی است یکی از طراحان مشهور ایرانی در زمینه فرش است ، او علاوه بر طراحی نقشه در بافت فرش های بدیع نیز صاحب سبک بود. وی علاوه بر این که در زمینه طراحی فرش شهرت داشت و در رشته‌های مختلفی از جمله مجسمه‌سازی ، مینیاتور ، رنگرزی و نقاشی هم تبحر داشت. استاد عرب زاده نقش بسزایی را در گسترش حرفه فرش ایفا کرد و شاگردان زیادی را نیز در این زمینه تربیت کرد که راه وی را ادامه دادند.

استاد رسام عرب زاده در ۱۲۹۳ خورشید در تبریز دیده به جهان گشود ، پدر وی از شاگردان کمال‌الملک بود و زندگی خود را با طراحی فرش و نقاشی می‌گذراند. رسام از همان کودکی با طراحی و رنگ توسط پدرش آشنا گردید. دوران شکوفایی هنر این استاد مشهور طراحی فرش به دهه چهل و پنجاه باز می‌گردد ، در این سال‌ها او نتیجه زحمات چندین ساله خود را می‌بیند و آثار قابل توجه و بدیعی را خلق می‌کند که هم ردیف بسیاری از نمونه‌های مشهور ایرانی در زمینه قالیبافی است. شکوفایی هنر وی باعث شد که این هنرمند بیش از پیش شناخته شود و نمایش اثرهای ماندگار وی در دهه چهل و پنجاه با استقبال زیادی از سوی مردم ایران روبه رو شد.

استاد عرب زاد در دو دهه پایانی عمر خویش هم مشغول طراحی و بافت فرش بود و در کنار آن نیز به دنبال توسعه قالیبافی و پیوند آن با هنر بود و شاگردان زیادی را نیز در این زمینه تربیت کرد. استاد عرب زاده در فرش ها از چهار گره بجای یک گره استفاده کرد وی علاوه بر این ، بافت دو نوع فرش را انجام داده است و آثار هنری زیبایی را به دنیای فرش تقدیم کرده است. این دو نوع فرش بافته شده عبارتند از :

• رجشمار توامان : این نوع فرشی است که یک فرش با رجشمار هفتاد و پنج در داخل فرشی با رجشمار بیست و پنج بافته می‌شود ، نمونه آن در فرشی با نام خزان که وی بافته است مشاهده می‌شود.
• بافت توامان : در این نوع بافت بخشی از دستباف بصورت فرش است و بخش دیگری از آن نیز به صورت گلیم بافته می‌شود که بصورت تابلو زیبا می‌باشد که اسم آن شب تاریک و بیم موج می‌باشد.در طرح‌ها و نقشه‌هایی که استاد عرب زاده آنها را به کار گرفته است خلاقیت و روش‌های ویژه‌ای که مخصوص طراحی وی هست به کار گرفته شده است و در آن تاثیری از نقش و نگار با فضای عرفان ایرانی دیده می‌شود. در آثار وی نگاره‌های به کار برده شده با اشاره نمادین هستند که از سنتی قدیمی ریشه گرفته است. رسام عرب زاده در آثار خود از مینیاتور ایرانی ، اشعار نغز و داستان‌های زیبای ایرانی بهره گرفته است.از دیگر ویژگی‌های آثار استاد رسام عرب زاده این می‌باشد که وی اصالت قالی ایرانی را حفظ کرده است و در کنار آن به نوآوری و خلاقیت دست زده است. همچنین به دست توانمندان این استاد بزرگ در دنیای قالی ایرانی شاهد نگاره‌ها و رنگ‌های بدیعی هستیم که خارج از قالب قالی ایرانی نیست.