جبر و مقابله

درباره کتاب

جبر و مقابله یکی از مهمترین آثار محمد بن موسی خوارزمی است. خوارزمی در قرن سوم هجری، علمی را برای نخستین بار صورتبندی و تدوین کرد که خود آن را الجبر و المقابله نامید، علمی که تمام شرایط یک دانش واقعی را داشت، یعنی همان که اروپاییان از آن به «ساینس» تعبیر می‌کنند.

خوارزمی توانست با این دانش تمام معادلات درجه دوم زمان خود را حل و راه را برای حل معادلات درجه بالاتر هموار کند. آریستید مار پژوهشگر برجستهٔ فرانسوی درباره رساله جبر و مقابله خوارزمی می گوید: یک موضوع تاریخی را امروزه نمی‌توان انکار کرد و آن این است که محمد بن موسی خوارزمی، معلم واقعی ملل اروپایی جدید در علم جبر بوده‌است.

ابوجعفر محمد بن موسای خوارزمی ریاضیدان، ستاره‌شناس ، فیلسوف ، جغرافی دان و مورخ شهیر ایرانیِ دوره عباسیان است. سال تولد و مرگ او به طور دقیق مشخص نیست . وی قبل از سال ۱۸۵ قمری در خوارزم چشم به جهان گشود.

خوارزمی ریاضی دان بنام ایرانی است که حاصل تحقیقات و تألیفات او هنوز مورد استفاده می باشد و کتاب “جبر و مقابله ” او را بسیاری از مترجمان مشهور قرون وسطی ترجمه کرده‌اند. بیشترین چیره ‌دستی وی در حل معادله‌های خطی و درجه دوم بوده ‌است. ترجمه کتاب “جمع و تفریق با عددهای هندی ” او، باعث شد تا دستگاه عددی در اروپا از عددنویسی رومی به عددنویسی هندی-عربی تغییر یابد؛ روشی که هنوز نیز در اروپا و دیگر نقاط جهان فراگیر است. واژه “جبر ” را اروپائیان بطور کلی از کتاب خوارزمی و اصطلاح امروزی الگوریتم (Algorithmus) نیز از نام خوارزمی گرفته شده است. وی به هنگام خلافت مامون خلیفه عباسی ، عضو بیت الحکمه گردید که مجمعی از دانشمندان در بغداد به سرپرستی مامون خلیفه عباسی بود.