جامعه شناسی ماکس وبر

درباره کتاب

نویسنده در دو فصل آغازین کتاب، جهان بینی و روش شناسی “ماکس وبر” را بررسی می‌کند؛ سپس در دو فصل پایانی موضوع “جامعه شناسی تفهمی” و جامعه شناسی‌های تخصصی او را تشریح می‌نماید که عبارت‌اند از جامعه شناسی‌های اقتصادی، دینی، سیاسی، حقوق، و جامعه شناسی هنر و فن. نویسنده تصریح می‌کند: “سعی این کتاب کوچک بر این است که تفکر جامعه شناختی وبر را به زبان روشن، به همان شیوه‌ای که فون شلتینگ، تفکر معرفت شناختی و ریمون آرون، تفکر تاریخی او را شرح داده‌اند، شرح دهد…. جامعه شناسی برای وبر، علم امر اجتماعی به عنوان امر اجتماعی نیست. در واقع، مفهوم اخیر چنان مبهم و معنایش چنان نامعین است، که به صرف اعتبار آن نمی‌توان خصوصیت یک تحقیق را تعریف کرد. این مطلبی است که وبر آن را در عینیت شناخت در علوم و سیاست اجتماعی توضیح می‌دهد: “اعتقادی که وظیفه‌ی یک تحقیق علمی مترقی را فائق آمدن بر نقص یک جانبی بودن دید اقتصادی از راه اعتلای آن به پایگاه یک علم عام اجتماعی می‌داند، خود از یک نقص عمده در رنج است: این که دیدگاه “اجتماعی”، یعنی دیدگاه ناظر بر روابط میان انسان‌ها، از دقت کافی برای تعیین حدود مسائل علمی برخوردار نیست مگر به شرط همراه بودن با توضیح قبلی که محتوایش را مشخص کند. در غیر این صورت، ملاحظه‌ی امر اجتماعی به عنوان موضوع یک علم، هم لغت شناسی را دربر می‌گیرد، هم تاریخ کلیسا را، و هم البته، همه‌ی رشته‌هایی را که به مطالعه‌ی دولت، تبلور یافته‌ترین عنصر زندگی فرهنگی، می‌پردازند”. در یک معنا، هر علم انسانی به نحوی با امر اجتماعی سر و کار دارد. جامعه شناسی، جز یک دیدگاه ممکن تحلیل، در کنار دیدگاه‌های دیگری چون علم سیاست، اقتصاد، علم حقوق یا انسان شناسی نیست، به عبارت دقیق‌تر، نظر به این که جامعه شناسی در عین حال عم از روش علی استفاده می‌کند و هم از روش تفهمی، سعی دارد پاره‌ای از رابطه‌های اجتماعی را تبیین کرده و نگرش معناداری را که انسان در برابر بسط تاریخی و تجربی پیوستگی‌های گوناگون و هم بستگی‌های معین در جامعه اتخاذ می‌کند، بفهمد”.