تصویر آفرینی در شاهنامه فردوسی ( بررسی و نقد تشبیهات و استعارات در شاهنامه )

توضیحات

بدون تردید هیچ یک از آثار منظوم جهان را نمی توان یافت که همانند شاهنامه در اعماق روح و جان ملّتی اثری جاودانه گذاشته باشد. هیچ ایرانی نیست که این اثر شگرف را به دقّت خوانده و انگشت تحیّر به دندان نگزیده و از صمیم قلب، بر روان فردوسی درود نفرستاده باشد. «شاهنـامه که یک حماسـۀ ایـرانی اسـت درحـدود شصـت هزار بیـت دارد و گـوینـدۀ آن، فردوسی، که مسلّط بر تاریخ حماسۀ ملی ایران و خود چکیده و نمایندۀ جامع آن می باشد بایـد به نام پدر ادبیّات ایران ستوده شود .»

شاهـنامه یا نامه شهـریاران، به ظاهـر تاریخ ایـران است که از کیومـرث، نخـستین شاه، تا یزدگـرد شهریـار، بازپسیـن شـاه ساسانی را در بـر می گیـرد، امّا در حقـیقت داسـتان هـا و افسـانه های ملّی و به عبـارت بهـتر اسطـوره و داسـتان و تاریـخ است. مجموعه منسجمی از اساطیـر باستـانی و روایـات تاریـخ سنـّتـی و داسـتان های پـهلـوانی اسـت که سرگـذشـت اقـوام ایرانی را در چهارچوب آرمان ملّی منعکس می سازد و شهریاران و پهـلوانان نماینده شـخصّـیت انسان ایرانی و ایستادگی و نبرد غم و شادی او و نیک بختی و تیره روزی او به شمار می رود.

شاهنامه حماسۀ داد و قانون است. حماسۀ مقاومت بی تزلّزل در مقابل هر چه اهریـمنی است. حس غروری که درشاهنامه هست همان اندازه که به پیروزی های مادّی تکیه دارد به پیروزی های معنوی هم پیوسته است و برای همیشه زنده خواهد ماند .» شاهنامه دستآورد کوشش و جوشش فردوسی در سرتاسر زندگی است. اندیشه، هـنر، ادراک، میهن پرستی، آزادگی عامل پیدایش شاهنامه شده است، اثری که سرشار از روح و زندگی اسـت و بازتاب شرافتمندی و سربلندی ملّتی بزرگ. مقام شعری و هنری شاهنامه به قدری بلند است که اگر از جامه زبان فارسی عاری و به زبان دیگری ترجمه شود، باز کتابی بزرگ و دارای مقام هـنری بلند خواهد بود. 

شـاهنـامه مجموعه سـروده هایی است که در آن تصاویری از: صلح، رزم، بزم، طبیعت و جنبه های گوناگون زندگـی به چشم می خـورد . فردوسـی به جهـت دسـت داشتـن برگستره پهناوری از واژگـان، نمایـش حالت ها و لحظه ها را آن چنان ساده و روان بیان می دارد که گویی انسـان در جریان حوادث، حضوری پویا و مستـمر دارد. او به وصف هایش جان می بخشد و با این که بیشتر تصاویر او از دیدگاه حماسی نقش پذیرفته و با اساطیر آمیخته اند، با زندگـی واقعـی پیوندی تنگاتنگ و جدانشدنی دارند .