حلاج

توضیحات

ابوالمغیث عبدالله بن احمد بن ابی طاهر مشهور به حسین بن منصور حلاج (کنیه: ابوالمغیث) صوف ، شاعر و عارف ایرانی قرن سوم هجری بود؛ او در ۲۴۴ هجری به دنیا آمد. به خاطر عقایدشعده‌ای از علمای اسلامی آموزه‌هایش را مصداق کفر گویی دانسته، او را به اتهام صوفی بودن تکفیر کردند و حکم به ارتدادش دادند. قاضی شرع بغداد به دستور  مقتدر ، خلیفه عباسی حکم اعدامش را صادر کرد و در ذیقعده سال ۳۰۹ هـ.ق. به جرم «کفرگویی و الحاد»، پس از شکنجه و تازیانه در ملاعام  به دار آویخته شد . فرمان قتل حلاج در ۲۴ ذی‌القعده ۳۰۹ق صادر شد. او را ابتدا هزار تازیانه زدند، دست و پایش را بریدند و بدنش را به دار آویختند، سپس سرش را بریدند، جسدش را آتش زدند و خاکسترش را به دجله ریختند.

جملهٔ معروف «انا الحق» (من حقیقت هستم یا من خدا هستم) که در ادبیات فارسی بارها تکرار شده‌است، از حلاج است. برخی این مسئله را نشانه‌ای از ادعای خدایی کردن حلاج می‌دانند؛ حال آنکه عده‌ای دیگر بر این باورند خدا از طریق حلاج سخن گفته‌است.

شاعران و عالمان فارسی‌زبان در توصیف او ابیات و مطالب زیادی سروده و نوشته اند .