شهادت نامه های سریانی مسیحیان ایران در عصر ساسانی

توضیحات

از قرن پنجم میلادی و همزمان با فراگیر شدن زبان سُریانی (گویشی از زبان آرامی)، به‌ عنوان زبان مشترک دینی میان مسیحیان فلات ایران و سرزمین بین‌النهرین و سوریه، سنت ادبی این زبان توانست حجم خیره‌کننده‌ای از کتاب‌های تألیفی و ترجمه را در موضوعات گوناگون تولید کند. برخی از این متون، بخش قابل توجهی از منابع مکتوب تاریخ دوره ساسانی را تشکیل می‌دهند که هرکدام از آنها اطلاعات و داده‌های بسیار ارزشمندی را برای بازسازی تاریخ این دوره در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد. با وجود این، منابع سریانی تاریخ ساسانی تا به حال در تحقیقات مکتوب فارسی جایگاه چندانی پیدا نکرده و هیچ کدام از این منابع مستقیما از زبان سریانی به فارسی ترجمه نشده است. در میان این منابع، آن دسته از متون که با نام اعمال شهیدان مسیحی ایران در زمان ساسانیان شناخته می‌شوند جایگاهی ویژه دارد، چراکه غالبا در بردارنده اطلاعاتی منحصربه‌فرد از اوضاع داخلی شاهنشاهی ساسانی است» و کتاب «شهادت‌نامه‌های سُریانی مسیحیان ایران در عصر ساسانی» دربردارنده همین متون است که به گفته او، «تاکنون از زبان سریانی به هیچ زبان زنده دیگری ترجمه نشده‌اند و ترجمه آنها برای نخستین‌بار به خواننده فارسی‌زبان عرضه می‌شود» که متعلق به سنت ادبی سریانی شرقی هستند و در نهایت با نسخ خطی کتابخانه واتیکان و کتابخانه دولتی برلین مقابله شده است.

این کتاب، منابع سریانی تاریخ ساسانی را شامل می‌شود که که بر دانسته‌هایمان درباره  اوضاع داخلی شاهنشاهی ساسانی را افزون می‌کند و می‌توان با آنها، مقاطعی در تاریخ ساسانی به‌ویژه جغرافیای تاریخی و نظام اداری ساسانی را مورد تجدیدنظر قرار داد. همچنین نمودی از نحوه تعامل جامعه مسیحی و زرتشتیِ‌ ساسانی به‌دست می‌دهد.